Qof kasta wuxuu noloshiisa ku raadyaa labo shay oo aad u qoto dheer: raalli ahaansho iyo farxad. Waxaa badanaa la isku khaldaa labadan erey, waxaana loo arkaa inay isku micno yihiin, balse run ahaantii waxaa u dhexeeya farqi muhiim ah oo sida aan u noolaanno u beddeli kara. Si aan si buuxda u fahamno, bal aan ku milicsanno waxa ay dhab ahaantii kala yihiin, sida ay u kala duwan yihiin, iyo sida ay nolosheenna u qaabeeyaan.
Maxay tahay raalli ahaanshuhu?
Raalli ahaanshuhu (contentment) waa xaalad nafsi ah oo qofku ku aqbalo noloshiisa sidii ay tahay, isagoo aan dareemin cadaadis weyn oo wax kasta inuu beddelo. Waa degganaansho iyo qancin ka timaadda ogolaanshaha waxa uu qofku leeyahay iyo meesha uu yaallo noloshiisa.
Tusaale ahaan, qof ku nool magaalo yar, oo leh shaqo fudud, gurigiisa, iyo qoys jecel – waxaa laga yaabaa inuusan haysan hantida ama raaxada dadka qaar leeyihiin, laakiin haddana wuu raalli ka yahay. Wuxuu dareemaa mahadnaq inuu caafimaad qabo, uu qoyskiisa arko subax walba, islamarkaana noloshiisa aysan ku jirin dagaal joogto ah oo uu ku raadsho waxa uusan haysan.
Raalli ahaanshuhu wuxuu na barayaa in aan ku qanacno waxa aan leenahay, iyadoo ay jiraan waxyaabo badan oo aynaan haysan. Waa fahamka iyo aqbalaadda in noloshii dhammaystiran aysan jirin – qof kastana uu leeyahay caqabado iyo riyooyin aan wali rumoobin.
Maxay tahay farxadda dhabta ah?
Farxadda dhabta ah (true happiness) waa dareen ka weyn kana qoto dheer raalli ahaanshaha. Waa raynrayn iyo nolol firfircoon oo ka timaadda in qofku dareemo nolol leh macno, horumar iyo xiriir wanaagsan oo nafta ku soo kordhiya.
Farxadda dhabta ahi kama dhalato kaliya inaad ku qanacdo waxa hadda jira, balse waxay ku timaadaa:
-
inaad leedahay yoolal iyo himilo aad ku shaqaynayso;
-
inaad dareento inaad bulshada wax ku kordhinayso;
-
inaad la xiriirto dadka muhiimka kuu ah;
-
iyo inaad naftaada si joogto ah u kobciso.
Tusaale ahaan, qofka ka shaqeeya inuu dadka kale caawiyo, sida macallin ama dhaqtar, waxa uu dareemi karaa farxad dhab ah marka uu arko natiijada wanaagsan ee uu bulshada ku soo kordhiyay. Farxadda dhabta ah waa dareen maskax iyo qalbi ka imanaya oo ka badan raalli ahaanshaha.
Farqiga u dhexeeya raalli ahaanshaha iyo farxadda dhabta ah
| Qodob | Raalli ahaansho | Farxadda dhabta ah |
|---|---|---|
| Macne | Aqbalka waxa jira iyo ku qanacsanaanta | Dareen qoto dheer oo raynrayn iyo nolol macno leh |
| Xaalad | Deggan, joogto ah | Firfircoon, is bedbedel leh |
| Asal | Ogolaansho iyo mahadnaq | Horumar, xiriir iyo micno |
| Saameyn | Nabad maskaxeed | Tamarta nolosha, raynrayn iyo dhiirigelin |
Farxadda dhabta ahi waxay mararka qaar raalli ahaansho keentaa, laakiin raalli ahaanshuhu keligii mar walba farxad ma keeno. Qofka ku qanacsan waxa uu leeyahay, balse aan dareemin inuu noloshiisa micno ku daro, wuxuu dareemi karaa farxad la’aan qoto dheer.
Aragtiyo falsafadeed iyo cilmi-nafsiyeed
Aristotle wuxuu farxadda u arkay "Eudaimonia": nolol macno leh oo wanaagsan, taas oo ku saleysan in qofku awoodo waxa ugu fiican ee naftiisa ku jira. Uma arkin farxad inay tahay dareen kaliya, balse waa natiijada nolol leh yool iyo anshax.
Diinta Islaamka iyo falsafado kale sida Buddhism waxay xoogga saaraan raalli ahaanshaha iyo mahadnaqa – in aan ku qanacno waxa Allah nagu manaystay, islamarkaana aan ka fogaanno hunguri iyo is-barbardhig dadka kale.
Cilmi-nafsiga casriga ah wuxuu sheegayaa in:
-
Raalli ahaanshuhu uu ka yimi karo waxyaabo yaryar oo maalinle ah: cabbitaanka shaaha, qoyska, iyo wakhti deggan.
-
Farxadda dhabta ah ay ku xirnaan karto xiriirka bulshada, yoolalka, iyo dareen micno leh.
Martin Seligman wuxuu ku dooday in farxadda dhabta ahi ka koobanto:
-
Raaxo iyo qanacsanaan (pleasure)
-
Ka qeybgalka firfircoon ee nolosha (engagement)
-
Nolol leh ujeedo (meaning)
Sidee ku heli karnaa labadaba?
Nolosha ugu dhammaystiran waa tan isku dheellisa labadooda:
-
Raalli ahaanshaha waxa aan hadda hayno;
-
Iyo dadaalka aan ugu jirno inaan nolosheena ka dhigno mid macno leh oo dadka kale faa’iido u leh.
Tusaale ahaan: qof wax barta, shaqeeya, dadka caawiya, oo haddana dareema mahadnaq wixii uu ku guulaystay – qofkaas wuu isku heystaa farxad iyo raalli ahaansho.
Gunaanad
Farxadda dhabta ah iyo raalli ahaanshaha midkoodna kuma filna kaligiis: midna wuxuu na siiya nabad iyo degganaansho, midna wuxuu na siinayaa macno iyo raynrayn. Marka aan isku dhafno:
-
ku qanacsanaanta waxa aan leenahay,
-
iyo rabitaanka in aan nafteena iyo bulshada horumarino,
ayaa nolosheennu noqonaysaa mid hodan ah, buuxda oo leh dareen dhammaystiran.